Τι είναι το μέλι;
Μέλι είναι ένα μοναδικό
φυσικό προϊόν που παρασκευάζεται από τις μέλισσες μέσα στην κυψέλη, ένα προϊόν της φύσης που δεν επιδέχεται καμία επεξεργασία.
Πως παρασκευάζεται
το μέλι απ’ τις μέλισσες;
Για την παρασκευή του μελιού οι μέλισσες χρησιμοποιούν
το νέκταρ των λουλουδιών ή μελιτοεκκρίσεις διαφόρων δέντρων όπως πεύκο, έλατο
κ.λ.π. που δημιουργούνται πάνω στα δέντρα με την παρέμβαση ορισμένων εντόμων.
Οι μέλισσες για να συγκεντρώσουν ένα κιλό μέλι χρειάζονται, ανάλογα τις
συνθήκες, να επισκεφθούν 3 έως 8 εκατομμύρια λουλούδια, να κάνουν δηλαδή 100
έως 120 χιλιάδες διαδρομές. Το υλικό που μεταφέρουν οι μέλισσες το
επεξεργάζονται κατ' αρχήν στο στομάχι τους και στη συνέχεια μέσα στην κυψέλη
προσθέτοντας ένζυμα και βακτιριοστατικά συστατικά. Ταυτόχρονα αποβάλλουν ένα
μέρος υγρασίας και τέλος το εναποθηκεύουν στις κηρήθρες.
Τι
περιέχει το μέλι;
Το μέλι περιέχει πάνω από 180
διαφορετικές ουσίες που του δίνουν τον πολύτιμο αυτό χαρακτήρα. Ειδικότερα αποτελείται από:
-
νερό,
-
φυσικά σάκχαρα, δηλαδή μονοσακχαρίτες που
αφομοιώνονται άριστα από τον ανθρώπινο οργανισμό χωρίς παρενέργειες, σε
αντίθεση με την κοινή ζάχαρη που περιέχει δισακχαρίτες και δημιουργεί τόσα κακά
ώστε να θεωρείται σήμερα ως καταστροφή για τον ανθρώπινο οργανισμό,
-
οργανικά οξέα,
-
πρωτεΐνες,
-
17 αμινοξέα,
-
διάφορα ένζυμα,
-
βιταμίνες (Β 1, Β 2, Β 6, Ρ Ρ, Κ
),
-
πολύτιμα ιχνοστοιχεία όπως φώσφορο, μαγνήσιο,
ασβέστιο, σίδηρο, θείο, χλώριο, κάλιο,
-
φυσικές αρωματικές και χρωστικές ουσίες
-
άλλες θρεπτικές ουσίες,
-
Περιέχει επίσης γύρη και ίχνη βασιλικού πολτού.
Σε τι μας
βοηθά το μέλι;
Όλα τα παραπάνω συστατικά καθιστούν το μέλι εκτός από
πολύτιμο τρόφιμο και άριστο θεραπευτικό μέσο, διότι παίζει
σπουδαίο ρόλο στο μεταβολισμό και στη θρέψη, στα συστατικά του σκελετού και των
κυττάρων, ρυθμίζει την οξύτητα του στομάχου, έχει αντισηπτικές ιδιότητες, είναι
τονωτικό, βοηθά στη γρηγορότερη αποκατάσταση της υγείας και έχει αντιμικροβιακή
δράση.
Ειδικότερα:
- Βοηθά σε περιπτώσεις κόπωσης, ανορεξίας, αδιαθεσίας, αδυναμίας,
δυσκοιλιότητας, αλλά και αναιμίας.
- Είναι γρήγορη πηγή ενέργειας ιδίως για αθλητές,
παιδιά, εγκύους, αρρώστους.
- Μειώνει τις βρογχικές ενοχλήσεις από κοινά
κρυολογήματα, είναι δυναμωτικό και καταπραϋντικό.
- Επουλώνει τις πληγές του δέρματος, βοηθά τη λειτουργία των ενδοκρινών αδένων,
είναι καρδιοτονωτικό και συμβάλει στον μεταβολισμό και την θρέψη του
οργανισμού.
- Τέλος ορισμένοι τολμούν να πουν ότι δρα προληπτικά
κατά του καρκίνου.
Το μέλι είναι θαυμάσιο προϊόν και έχει εκτιμηθεί από
τον άνθρωπο από την αρχαιότητα. Οι Αιγύπτιοι πριν από 3.500 χρόνια το
χρησιμοποιούσαν ως θεραπευτικό. Οι αρχαίοι Ινδοί θεωρούσαν ότι παρατείνει την
ζωή. Το ίδιο και ο Αριστοτέλης. Ο Ιπποκράτης το συνιστούσε ως Θεραπευτικό
πολλών ασθενειών αλλά και για διατήρηση της νεότητας.
Σε ποιες
κατηγορίες διακρίνεται το μέλι;
Το παραγόμενο μέλι διακρίνεται σε δύο
μεγάλες κατηγορίες:
- το ανθόμελο, που παράγεται από το
νέκταρ των λουλουδιών (θυμαριού, πορτοκαλιάς, βαμβακιού, ηλίανθου, ερείκης,
κλπ),
- και το μέλι από μελιτώματα, που παράγεται από εκκρίματα κοκκοειδών
(εντόμων) που απομυζούν φυτά. Στην κατηγορία αυτή ανήκει το μέλι του πεύκου, της
ελάτης και άλλων δασικών φυτών.
Στη χώρα μας οι μεγαλύτερες ποσότητες
μελιού προέρχονται από το πεύκο (55-60%), ενώ σημαντική είναι και η παραγωγή
μελιού ελάτης (5-10%) και θυμαριού (15%).
Ποια τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του μελιού;
Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του μελιού
είναι το άρωμα, η γεύση και το χρώμα του μελιού. Μάλιστα, το χρώμα του μελιού είναι χαρακτηριστικό
της προέλευσής του και θεωρείται ένα από τα κύρια κριτήρια ποιότητας που
επηρεάζει την προτίμηση του καταναλωτή.
«Ζαχαρώνει»
το μέλι;
Φυσικά!
Η κρυστάλλωση, γνωστή αν και λανθασμένα
σαν ζαχάρωμα, είναι φυσικό βιολογικό φαινόμενο του φυσικού ακατέργαστου μελιού,
που δεν προξενεί καμία αλλαγή στις θρεπτικές και βιολογικές ιδιότητες του
μελιού. Συνεπώς ένα κρυσταλλωμένο μέλι δεν είναι χαλασμένο ούτε νοθευμένο. Επομένως η φυσική
κατάσταση του μελιού είναι η κρυστάλλωση. Όλα τα μέλια, εκτός από το πευκίσιο
και το ελατίσιο, κρυσταλλώνουν.
Γιατί κρυσταλλώνει το μέλι;
Η κρυστάλλωση είναι αποτέλεσμα της περιεκτικότητας σε
γλυκόζη, ενός από τα βασικότερα συστατικά του μελιού. Ο βαθμός περιεκτικότητάς
του καθορίζει και την κρυστάλλωση σε συνδυασμό με τη χαμηλή υγρασία. Έτσι
έχουμε:
- Μέλι με υψηλή περιεκτικότητα σε γλυκόζη (39-40%), όπως αυτό του ρεικιού,
που κρυσταλλώνει σε 1-2 μήνες από τη συλλογή του.
- Μέλι με χαμηλότερη περιεκτικότητα (35-38%), όπως το ανθόμελο, που
κρυσταλλώνει σε 6-12 μήνες από τη συλλογή του.
- Μέλι με περιεκτικότητα σε γλυκόζη 31-33%, όπως το θυμαρίσιο, που
κρυσταλλώνει σε 2-3 χρόνια από τη συλλογή του.
·
Μέλι με χαμηλή περιεκτικότητα σε γλυκόζη (κάτω του
30%), όπως το ελατίσιο και το πευκίσιο, που δεν κρυσταλλώνει.
Πως ρευστοποιούμε ένα κρυσταλλωμένο μέλι;
Αν θελήσουμε να
ρευστοποιήσουμε ένα κρυσταλλωμένο μέλι
θα τοποθετήσουμε το βάζο με το μέλι μέσα σε δοχείο με νερό το οποίο ζεσταίνεται
(μπαιν μαρί), ανακατεύοντας συνεχώς το μέλι για να θερμαίνεται ομοιόμορφα. Κατά
διαστήματα με θερμόμετρο παίρνoυμε τη θερμοκρασία του μελιού, η οποία δεν θα πρέπει να ξεπεράσει τους 45
βαθμούς Κελσίου.
Πηγές:
κόσμο των μελισσών!
